საკულტო მანქანები კინოში
11 ოქტომბერი, 2019
ტექსტი: ნინო ჩიმაკაძე
მანქანა უკვე დიდი ხანია აღარ არის მხოლოდ გადაადგილების და კომფორტული მგზავრობის საშუალება. ის ადამიანის ინდივიდუალიზმის ისეთივე მნიშვნელოვანი ატრიბუტია, როგორც ტანსაცმელი, აქსესუარი, პროფესია და აშ. ეს ტენდენცია 1950-60-იან წლებიდან დაიწყო, როცა მანქანა ერთგვარი თავისუფლების სიმბოლოდაც კი იქცა და ახალგაზრდებისთვის თვითგამოხატვის ერთ-ერთ მთავარ საშუალებად მოგვევლინა. ეს განსაკურებით კარგად ჩანს ამერიკულ ფილმებში, სადაც პერსონაჟები შტატიდან შტატში თავგადასავლების ძიებაში მანქანებით გადაადგილდებიან. ამერიკული კულტურა მნიშვნელოვნად არის დაკავშირებული მანქანასთან, ის ადამიანების ყოველდღიურობის იმდენად განუყოფელი ნაწილია, რომ ხშირად სწორედ აქ ხდება მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღება და ცხოვრებისეული გარდატეხები.
ამჯერად სხვადასხვა ეპოქის სამ ასეთ ამერიკული ფილმს და იმ კლასიკური და რეტრო სტილის მანქანებს გაგახსენებთ, რომლებმაც დიდწილად გასნაზღვრეს ფილმის ვიზუალური მხარე.
Once Upon a Time in Hollywood
კვენტინ ტარანტინოს ბოლო ნამუშევრის ირგვლივ ჯერ კიდევ მიმდინარე აჟიოტაჟის გამო „ერთხელ ჰოლივუდში“ ამ სიაში აუცილებლად დაიკავებს მნიშვნელოვან ადგილს.
ფილმის ეკრანებზე გამოსვლის შემდეგ ცნობილი გახდა, რომ რეჟისორმა 1969 წლის ლოს -ანჯელესის ატმოსფეროს შესაქმნელად გადაღებებზე 60-იანი წლების სტილის 2000-მდე მანქანა გამოიყენა. ტარანტინომ ქალაქის ოთხი უბნის რეკონსტრუქცია მოითხოვა და დეტალების გულმოდგინე შესწავლითა და ვიზუალური მანიპულაციებით საბოლოოდ 60-იანი წლების ამერიკის და ჰოლივუდის ოქროს ხანის ძალიან ავთენტური სურათი შემოგვთავაზა.
უამრავ მანქანას შორის ფილმში ყველაზე ხშირად 1966 წლის თეთრი Cadillac Coupe De Ville და 1964 წლის ცისფერი Volkswagen Karmann Ghia ჩანს. კადილაკი ლეონარდო დიკაპრიოს პერსონაჟს, მსახიობ რიკ დალტონს ეკუთვნის, რომელსაც ალკოჰოლთან პრობლემების გამო მართვის მოწმობა ჩამორთმეული აქვს და მანქანას ძირითადად მისი დუბლიორი და მეგობარი, კლიფი (ბრედ პიტი) ატარებს. ფოლსვაგენი კი კლიფის საკუთრებაა.
ერთ-ერთი ყველაზე დასამახსოვრებელი სცენა მანქანაში თინეიჯერი ჰიპი გოგოს და კლიფის დიალოგია, სადაც ჩარლზ მენსონის სექტის წევრი არასწულწლოვანი მის ცდუნებას ცდილობს და რანჩოში ცხოვრებაზე უყვება. სწორედ ეს ვინტაჟური მანქანებია ერთ-ერთი ფაქტორი, რაც ფილმს განსაკუთრებულ ატმოსფერულობას და ავთენტურობას სძენს.
Fear and Loathing in Las-Vegas
ჰანტერ ტომპსონის ნახევრად ავტობიოგრაფიულ ნოველაზე დაფუძნებული ტერი გილიამის საკულტო ფილმი „შიში და სიძულვილი ლას ვეგასში“ მანქანის გარეშე ალბათ ძნელი წარმოსადგენია. წითელი შევროლე აქ გამხსნელ სცენაშივე გვევლინება, როგორ ერთ-ერთი მთავარი პერსონაჟი. სპორტული ჟურნალისტი დიუკი (ჯონი დეპი) ლოს-ანჯელესიდან ლას ვეგასში მიემგზავრება მოტოციკლების რბოლის გასაშუქებლად. მას თან ადვოკატი, დოქტორი გონზო (ბენისიო დელ ტორო) ახლავს. მეგობრები მაღალი სიჩქარით მიქრიან ტრასაზე. საბარგული კი სხვადასხვა სახეობის ნარკოტიკებით აქვთ გამოტენილი.
შემდეგ კი ის ფილმშიც გამოიყენეს. როლის გათავისებისთვის მანქანის გარდა, დეპი ტომპსონის ტანსაცმელს და სხვა აქსესუარებსაც იყენებდა და ფილმისთვის ვარცხნილობის შეცვლაც მეგობარს მიანდო.
წითელი შევროლეთი მოსეირნე დიუკი არაერთხელ ეხვევა შარში, მათ შორის პოლიციასთან, რის შემდეგაც მანქანას გამოცვლის და არანაკლებ მომხიბვლელ Cadillac Coup de Ville-ს აირჩევს თანამგზავრად. ფილმის ფინალური სცენაც მანქანასთან არის დაკავშირებული. ლას ვეგასის ველური თავგადასავლების შემდეგ დიუკი ქალაქს ტოვებს და თეთრი კადილაკით ლოს-ანჯელესისკენ მიემგზავრება. მანქანაზე ამერიკის დროშა აქვს გამობმული, ფონად კი Rolling Stones-ის 60-იანი წლების ჰიტი, Jumping Jack Flash ისმის.
American Graffiti
ჯორჯ ლუკასის 1973 წელს გადაღებული „ამერიკული გრაფიტი“ ალბათ ყველაზე კარგი ილუსტრაციაა იმისა, თუ როგორ შეიძლება მანქანა ცალკე პერსონაჟი, სოციუმის ნაწილი გახდეს და ახალგაზრდების იდენტობა განსაზღვროს. სიუჟეტი 1960-იანი წლების კალიფორნიაში, მოდესტოში ვითარდება. ეპოქაში, როცა მანქანა ჯერ კიდევ თავისუფლების სიმბოლო იყო.ზაფხულის არდადეგების ბოლო საღამოს, ორი მეგობარი, კურტი და სტივი მშობლიურ ქალაქს და მეგობრებს ემშვიდობებიან. მეორე დღეს ისინი სხვა შტატში უნდა გაემგზავრნონ სწავლის გასაგრძელებლად. თუმცა, მზის ამოსვლამდე ჯერ კიდევ ბევრი დროა და ახალგაზრდები გადაწყვეტენ ბოლო თავგადასავალი მოიწყონ. სცენების ძირითადი ნაწილი მანქანებშია გადაღებული. ფილმის ყურებისას გიჩნდება შეგრძნება, რომ დეფილეზე ხარ, ოღონდ ტანსაცმლისა და მოდელების ნაცვლად, ქუჩაში მოწყობილ პოდიუმზე სხვადასხვა ფერისა და მარკის ულამაზეს მანქანებს ათვალიერებ.